Sopotnia Wielka
Sopotnia Wielka zlokalizowana jest w dolinie potoku o tej samej nazwie (dopływ Koszarawy) na terenie Beskidu Żywieckiego (masyw Pilska) w gminie Jeleśnia. Cała miejscowość wpisuje się w obszar Żywieckiego Parku Krajobrazowego, a jej południowe tereny wyznaczają ostatnie grunty polskie przed granicą słowacką. Sopotnię Wielką otaczają liczne szczyty jak Kotarnica (1156), Romanka (1366), Rysianka (1322), od południa Palenica (1338) i wspomniane już Pilsko (1557) oraz Buczynka (1205), Łabysówka (904) i Krzyżowa – „Krzyżowski Groń” (723) od wschodu. Położenie to stanowi za szczególną cechę tejże miejscowości, stanowiące swoistego rodzaju koronę otaczającą całą wieś z pominięciem kierunku północnego, gdzie istnieje główny trakt dojazdowy w postaci drogi asfaltowej. Sopotnia Wielka leży na uboczu głównych arterii komunikacyjnych gminy Jeleśnia, co w dużym stopniu determinuje jej rozwój jak i rolę, jaką odgrywa pod względem turystycznym.

Jest to typowa „wieś zarębna” założona przez osadników wołoskich związana z gospodarka wyrębową i wypaleniskową, a pierwsze wzmianki na jej temat pojawiają się m.in. przy osobie polskiego króla Jana Kazimierza (1609-1672), który to zgodnie z legendą czerpał doskonałą wodę z tych okolic w drodze do Wiednia. Późniejsza pieczęć gminna Sopotni Wielkiej z 1850 roku przedstawia sylwetkę lwa lub rysia, który w owych czasach występował licznie na tych terenach. Znany jest również od dawna wodospad na potoku Sopotnia Wielka (nazwa sopot łączona niegdyś była ze spadem wody), który pełnił przeróżne funkcje jak chociażby napędzał koło obrotowe w znajdującym się nieopodal tartaku (obecne miejsce pensjonatu „Nad wodospadem”). Inną historyczną ciekawostką jest również prastary przekaz, że na obszar Sopotni Wielkiej spadł z nieba przedziwny obiekt w postaci pokaźnej kuli lodu, która topniała przez wiele dni. Większość zachowanych zapisków historycznych odnosi się jednak do gospodarki leśnej, rolnej i własności gruntów za czasów panowania Habsburgów.


Innowacyjnymi formami turystyki aktywnej na tym obszarze są zapewne coraz częściej organizowane wycieczki konne (za sprawą wybudowanej tu stadniny przez prywatnego inwestora przed paroma laty) oraz niespotykana dotąd astroturystyka oparta na ochronie ciemnego nieba do obserwacji astronomicznych. Ta druga dziedzina od 1996 roku stała się głośna z tytułu aktywności dawnego klubu astronomicznego, a obecnie Stowarzyszenia POLARIS – OPP (KRS: 0000076686), które zainicjowało nie tylko nocne wyprawy obserwacyjne na pobliskie pola i łąki, ale i zbudowało niewielką infrastrukturę dydaktyczno-rekreacyjną w oparciu o astronomię i nauki pokrewne. Do najbardziej interesujących można z pewnością zaliczyć imitację wnętrza modułu Destiny Labolatory stacji kosmicznej ISS w skali 1:1 odwiedzonej osobiście w 2008 roku przez amerykańskiego astronautę G.Zamka, podświetlaną makietę-planetarium Sopotni Wielkiej dla roku 2050 w skali H0 oraz Mobilne Obserwatorium na bazie kultowego wręcz samochodu polskiej marki Tarpan 237D.
![]() |
![]() |
![]() |
||||||||||

![]() |
![]() |
|||
![]() |
![]() |
Oprócz Stowarzyszenia POLARIS – OPP na terenie Sopotni Wielkiej działa również reaktywowane przed paroma laty nieformalne Koło Gospodyń Wiejskich, będące najmłodszą tego typu grupą wiekową na terenie gminy Jeleśnia. Punktem aktywności kulturalnej jest również Dom Strażaka, w którym organizowane są od czasu do czasu różnego rodzaju spotkania wiejskie czy okazjonalne zabawy. W tym miejscu swoją aktywność zaznacza również Ochotnicza Straż Pożarna w Sopotni Wielkiej (KRS: 0000286348). Pomimo braku boiska na terenie omawianej miejscowości, funkcjonuje również Ludowy Klub Sportowy „SOPOTNIA” (KRS: 0000224710).
Zapraszamy na wycieczkę do Sopotni Wielkiej! | ![]() |
Dojazd:
Dla osób podróżujących własnym środkiem transportu proponujemy kierować się na Jeleśnię (zjazd obok starej karczmy w prawo) i na Sopotnię Małą. Następnie na skrzyżowaniu koło ośrodka zdrowia na Sopotnię Wielką (w lewo) aż do pierwszych zabudowań. Dalej prosto do skrzyżowania koło piekarni (przed mostem). Na tym skrzyżowaniu w prawo drogą "do góry", aż do większego budynku po lewej stronie (Zespół Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej). Za mostem szukać numeru domu 174 i jednocześnie jest to siedziba Stowarzyszenia POLARIS - OPP.
Dla osób podróżujących PKP, radzimy dojechać do dworca głównego w Żywcu lub w Jeleśni, a później autobusem PPKS Żywiec aż do Sopotni Wielkiej (przystanek koło piekarni, lub koło nowej szkoły). Za mostem koło szkoły należy szukać numeru domu 174. Polecamy sprawdzić rozkład jazdy autobusów PPKS Żywiec: http://www.pks.zywiec.pl/index.php?t=akt&id=59 lub też przewoźników prywatnych: Chrustek Travel – Sopotnia Wielka, tel. 604 805 601.