Majówka z Astronomią 2022
W dniach 30 kwietnia - 3 maja 2022r. zapraszamy na Majówkę z Astronomią! Po dwóch latach przerwy, spowodowanych pandemią COVID-19, powracamy do tradycyjnych zjazdów wiosennych Stowarzyszenia POLARIS - OPP w Sopotni Wielkiej i choć wiosenna aura potrafi być kapryśna, szykujemy się na wspólne obserwacje dwóch, ciekawych zjawisk astronomicznych, ale i nie tylko. Warto dodać, że tym razem nie tylko sama nasza miejscowość będzie celem spotkania osób współpracujących czy pasjonujących się niebem, ale i dodatkowe, pobliskie lokalizacje. Chcemy tym oto zjazdem zapoczątkować bowiem sezon mobilności, czyli wydarzeń plenerowych jak i zamiejscowych aktywności naszego Stowarzyszenia. Zachęcamy zatem do zapoznania się z proponowanym programem tegorocznej majówki...
Warsztaty oświetleniowe w toku.
Na koniec kwietnia 2022r. przypada połowa okresu, w którym realizowany jest drugi cykl warsztatów oświetleniowych na terenie Sopotni Wielkiej, w ramach projektu pt. "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce". Tymczasem już końcem marca wpłynął do nas komplet zgłoszeń kolejnych, 40 gospodarstw, których właściciele i właścicielki zainteresowane są udziałem w szkoleniu nt. oświetlenia zewnętrznego wokół swoich posesji z zakresu czynnej redukcji zanieczyszczenia sztucznym światłem. Tak duże zainteresowanie nie tylko spotkało się z pozytywnym odbiorem osób zaangażowanych w realizację działań projektowych, ale i potwierdza fakt społecznego zaangażowania w ubieganie się naszej miejscowości o międzynarodowy tytuł IDSC. W ramach niniejszych warsztatów zespół koordynatorski Stowarzyszenia POLARIS - OPP porusza zagadnienia dot. metod ograniczenia ucieczki zbędnego światła, pomaga w uzyskaniu lepszej efektywności energetycznej oraz doradza jakie oprawy zewnętrzne dobrać, aby jeszcze lepiej chronić naturalne środowisko nocne Żywieckiego Parku Krajobrazowego. Zakwalifikowane do projektu gospodarstwa odwiedza także zespół techniczny, który bezpłatnie pomaga w prostych czynnościach instalacyjnych, elektrycznych czy monterskich wokół posesji, z uwzględnieniem opraw oświetleniowych zgodnych z tzw. ochroną ciemnego nieba. Efektem tych wysiłków jest m.in. lepsze ukierunkowanie światła, dobór CCT czy też ograniczanie zjawiska przewymiarowania oświetlenia. Pomysłodawców idei funkcjonującego tu od lat obszaru CN-001 cieszy fakt, że większość ze zgłaszanych gospodarstw z terenu Sopotni Wielkiej ma poprawne oświetlenie i tylko część z nich wymaga nieznacznych poprawek. Poniższa grafika przedstawia ten sam budynek jednorodzinny sprzed (zdjęcie A) jak i po (zdjęcie B) wprowadzonych poprawkach, gdzie na dłuższym czasie naświetlania fotografii można zauważyć różnicę w kierunku rozsyłu strumienia świetlnego (z góry w dół), pomimo faktu, że mamy tu do czynienia ze źródłami do 1000 lumenów każdy.
Poranna nagroda dla wytrwałych.
6 kwietnia 2022r. odbyło się poranne spotkanie on-line osób uczestniczących we wspólnych obserwacjach nieba ze Stowarzyszeniem POLARIS - OPP. Celem jednego z kilku w ostatnim czasie meetingów z teleskopami była ciekawa koniunkcja (odległość poniżej 0,5 stopnia sfery niebieskiej) planety Saturn i Mars w towarzystwie bardzo jasnej Wenus. Działo się to niewiele przed wschodem Słońca, a więc obserwacje rozpoczynały się ok. godz. 5:00 rano, w dodatku we wtorek, gdy większość z nas jak wiadomo wstaje do pracy bądź szkoły. Pomimo tego na spotkanie on-line przybyło kilkoro wytrwałych obserwatorów i obserwatorek nieba, łącząc się z nami z takich miejscowości jak Opole, Godziszewo, Żychlin, Żabnica, Bystra, Milówka, Kraków czy bezpośrednio z samej Sopotni Wielkiej. Niestety, ten poranek nie należał do sprzyjających obserwacjom, gdyż praktycznie cała Polska spowita była chmurami, a w wielu miejscach padał deszcz i śnieg. Również temperatura nie należała do tych wiosennych, gdyż czujniki z ogródka ASTROMETEO Stowarzyszenia POLARIS - OPP wskazywały kilka kresek poniżej zera... Jednak trudy pasjonatów astronomii i oczywiste rozczarowanie warunkami atmosferycznymi zostały docenione wyjątkową nagrodą w postaci kolekcji zdjęć obiektów astronomicznych w formie ściennego kalendarza, autorstwa Michała Łapińskiego z nlbmedia, który zajmuje się astrofotografią. Kilkanaście przesyłek sfinansowanych z Akcji "1% na astronomię" niebawem dotrze za pośrednictwem paczkomatów do naszych uczestników i uczestniczek - zaś Panu Michałowi składamy serdecznie podziękowania za przekazaną darowiznę na naszej Stowarzyszenie. Dziękujemy wszystkim za wytrwałość i zapraszamy na kolejne, wspólne obserwacje!
Jakie mamy powietrze w Sopotni Wielkiej?
Zima, to okres wzmożonego przekraczania poziomów zanieczyszczeń nie tylko sztucznym światłem z uwagi na krótki dzień oraz iluminacje świąteczne, ale i potęgujące to zjawisko pyły zawieszone... Główną przyczyną pogarszającego się w porze zimowej stanu powietrza w Sopotni Wielkiej jest niestety jakość paliw, które spalane są w domowych piecach. Przy rosnących kosztach cen prądu, gazu, ale i węgla, nie ma się co dziwić, że do ogrzewania gospodarstw coraz częściej sięga się po niekonwencjonalne źródła dające ciepło. Pozytywną stroną tego zjawiska jest coraz więcej pojawiający się instalacji fotowoltaicznych na dachach i przybudówkach gospodarstw w naszej miejscowości czy nieliczne jeszcze pompy ciepła. Gorzej, gdy do paleniska trafiają odpady takie jak tworzywa sztuczne, mokre drewno czy bardzo złej jakości opał węglo-podobny. To wszystko przekłada się na bardzo niekorzystne wyniki jakości powietrza, które można obserwować z udostępnionych przez nasze Stowarzyszenie danych pomiarowych ze stacji ASTROMETEO, która kilkanaście miesięcy temu została wyposażona w zestaw czujników pyłów PM i innych parametrów, za sprawą projektu z Lokalnej Grupy Działania i grantu z PROW 2014-2020 oraz Europejskiego Korpusu Solidarności. Autorami instalacji i podstrony, na której można śledzić zmiany jakości powietrza w okolicach szkoły w Sopotni Wielkiej, byli członkowie grupy inicjatywnej i koordynatorzy POLARIS - OPP zarazem, a także pracownicy Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. To za ich sprawą powstał również punkt kontrolowanych warunków środowiskowych, jako komora do testowania sprawności urządzeń pomiarowych w różnych warunkach w plenerze. Tak więc zachęcamy do zwracania uwagi nie tylko na to jak oświetlamy nasze posesje aby redukować zanieczyszczenie światłem, ale i na to czym palimy i jak ogrzewamy nasze gospodarstwa. Pomoże nam w tym poniższa podstrona: www.polaris.home.pl/pomiary
O dostępności astronomii dla osób z niepełnosprawnościami.
Wraz z Nowym Rokiem 2022 prezentujemy pierwsze nagranie z otwartej prelekcji on-line, którą poprowadził dla nas Robert Szaj z Fundacji Nicolaus Copernicus o dostępności astronomii dla osób z niepełnosprawnościami. Nagranie zostało zrealizowane w ramach projektu "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce" i zawiera tłumaczenie na polski język migowy oraz dostępny jest również z lektorem języka angielskiego pod osobnym linkiem: https://youtu.be/VmrCSlFgubY Cykl meetingów z ekspertami zapoczątkowany w grudniu 2021r. będzie miał miejsce raz w miesiącu przez cały okres realizacji ww. przedsięwzięcia, a dostęp do spotkań na żywo jest otwarty poprzez publikowany link do programu Zoom na naszej stronie oraz w mediach społecznościowych. Zapraszamy serdecznie do obejrzenia jak i do udziału w kolejnych prelekcjach on-line!
Rozpoczęły się warsztaty oświetleniowe!
W ramach projektu "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce", finansowanego ze Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny, na terenie Sopotni Wielkiej / Gminy Jeleśnia, rozpoczęło się przyjmowanie zgłoszeń od gospodarstw jak i pierwsze wizje lokalne pod warsztaty praktyczne z zakresu redukcji zanieczyszczenia sztucznym światłem. Zespół koordynatorski ze Stowarzyszenia POLARIS - OPP pojawi się już 3 grudnia br. w kilku obejściach domostw, aby doradzić i ustalić metody poprawiające skuteczność zainstalowanych opraw oświetleniowych, dostosować je do regulacji uchwały krajobrazu nocnego, a także na koniec ewaluować przeprowadzone prace warsztatowe pod okiem elektryka czy w konsultacji z międzynarodowym panelem eksperckim. Warsztaty zakończą się każdorazowo wydaniem certyfikatu dla uczestniczącego gospodarstwa, a właściciele i właścicielki nie będą z tego tytułu ponosić żadnych kosztów. W projekcie objętych ma zostać minimum 150 gospodarstw z przeznaczeniem po 500zł. na jeden warsztat. Rozpatrywaniem zgłoszeń czy późniejszym wyborem kolejności do warsztatów zajmie się rada dialogu społecznego na rzecz ekologii nocy / ochrony ciemnego nieba w Sopotni Wielkiej. Zapraszamy serdecznie do zgłaszania zainteresowanych gospodarstw z terenu Sopotni Wielkiej i działek przyległych sołectwu. Nabór do warsztatów prowadzony jest w systemie ciągłym, a formularz można pobrać z linku poniżej lub otrzymać na dwa sposoby: w siedzibie Stowarzyszenia POLARIS - OPP / Sali Wielofunkcyjnej przy Obserwatorium Astronomicznym, albo też formularz zostanie dostarczony przez koordynatora działu lokalnego SOP.
Briefing z Księżyca...
19 listopada br. o godz. 9:00 miał miejsce jedyny w swoim rodzaju briefing prasowy z Księżyca... Tego poranka na niebie pojawiło się najdłuższe w tym stuleciu zaćmienie Księżyca, które jednak było bardzo trudne bądź niemożliwe do obserwacji z terenu naszego kraju. Zjawisko to stało się jednak dobrą okazją aby w bardzo nietypowy sposób zainaugurować nowy projekt Stowarzyszenia POLARIS - OPP, pt. "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce", zaczynający właśnie swoje działania na terenie Sopotni Wielkiej we współpracy z partnerami z Norwegii, Słowenii oraz Gminą Jeleśnia i agencją ABOUT Marketing & Communication z Warszawy. Projekt dofinansowany ze źródeł Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny będzie pierwszym tego typu przedsięwzięciem w Polsce, gdzie m.in. gospodarstwa będą otrzymywały wsparcie na warsztaty oświetleniowe w celu redukcji zanieczyszczenia sztucznym światłem wokół posesji i nie tylko.
Briefing z Księżyca?
I to dosłownie, gdyż specjalnie na tą okazję we wnętrzu Sali Wielofunkcyjnej na poddaszu Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej (nieopodal kopuły Obserwatorium Astronomicznego), rozłożony został ponad 3m., świecący się, pneumatyczny model naszego Naturalnego Satelity, a w środku znajdował się jeden z naszych koordynatorów, który zademonstrował w nietypowy sposób jaka kolorystyka towarzyszy zaćmieniom Księżyca. Połączyliśmy się również on-line z ekspertem z Planetarium Śląskiego - Krzysztofem Dwornikiem, który w kilku słowach opowiedział o tym wyjątkowym zjawisku. Takiego pokazu tego dnia nie było nigdzie indziej w Polsce! Do udziału zaprosiliśmy również grupę przedszkolaków z gminy Jeleśnia, gdyż to właśnie młodemu pokoleniu dedykujemy nasz projekt, aby mogli w przyszłości oglądać takie zjawiska na nocnym niebie oraz nie utracili piękna rozgwieżdżonego nieba, które znika w łunie nieprawidłowo zainstalowanych źródeł światła w naszych miastach i miejscowościach. O tym zagadnieniu kilka istotnych słów opowiedział dr Przemysław Tabaka - specjalista techniki oświetleniowej, który połączył się bezpośrednio z Politechniki Łódzkiej.
Czerwone niebo nad Żywiecczyzną.
7 listopada 2021r. oczom mieszkańców gminy Jeleśnia ukazał się niesamowity widok, który zdarza się raz na kilka miesięcy - o ile nie lat! Tak malowniczej scenerii nad Beskidami nie widziano tutaj od dawna, gdy na kilkanaście minut Słońce znalazło się na odpowiedniej wysokości nad horyzontem zachodnim, prezentując niesamowite uroki barw w połączeniu z chmurami typu Stratocumulus. Internet obiegły liczne zdjęcia z informacjami, że przepiękny zachód Słońca można było obserwować z wielu miejsc Żywiecczyzny, jednak mało gdzie udało się ująć tak malowniczy pejzaż w pełnym jego przebiegu oraz na tle szczytu Kotarnicy, sąsiadującej z Sopotnią Wielką. W dodatku podróżujący dokładnie w tym momencie zespół koordynatorski naszego Stowarzyszenia, pokusił się o kilka artystycznych ujęć tego banalnego, ale jakże pięknego zjawiska (zdjęcia w artykule).
Pomiary środowiska i pogody
